Αυξάνουν τα αυγά τη χοληστερίνη;

Γράφει η διατροφολόγος Εβίτα Στόκα

Ο ισχυρισμός πως τα αυγά επιβαρύνουν το λιπιδαιμικό προφίλ, αυξάνοντας τη χοληστερίνη αίματος, διατυπώθηκε και επικράτησε ευρέως τις παλαιότερες δεκαετίες. Έκτοτε, έχουν προκύψει πολλά νέα επιστημονικά ευρήματα που καταρρίπτουν σε μεγάλο βαθμό αυτή την παραδοχή. Σήμερα θα καταδείξουμε για ποιο λόγο η πεποίθηση πως τα αυγά αυξάνουν τη χοληστερίνη είναι εσφαλμένη, καθώς και θα αναλύσουμε μερικά από τα διατροφικά τους οφέλη.

Αυγά και … Διαιτητική χοληστερίνη VS χοληστερίνη αίματος 

Είναι γεγονός ότι τα αυγά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε διαιτητική χοληστερίνη, παρέχοντας σε ένα τεμάχιο 212 mg, που είναι περισσότερο από το ήμισυ της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης των 300 mg. Παρ’όλα αυτά, είναι σημαντικό να έχουμε υπ’ όψιν πως η πρόσληψη χοληστερίνης στη διατροφή δεν αυξάνει απαραίτητα τη χοληστερίνη στο αίμα.

Στην πραγματικότητα, το ήπαρ είναι αυτό που παράγει τις μεγαλύτερες ποσότητες χοληστερίνης κάθε μέρα, φτάνοντας το 80% της συνολικής χοληστερίνης του οργανισμού. Αρκετά κλινικά δεδομένα, λοιπόν, απέδειξαν πως όταν αυξάνεται η διατροφική πρόσληψη χοληστερίνης από το φαγητό, το συκώτι παράγει απλώς λιγότερη ποσότητα ώστε να την αντισταθμίσει. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως η ανταπόκριση στη διαιτητική χοληστερίνη μπορεί να διαφέρει σε κάθε οργανισμό, αφού  70-80% του πληθυσμού δεν παρουσιάζουν καμία αύξηση της χοληστερίνης από την πρόσληψη αυγών,  ενώ σε ένα ποσοστό 20-30%, που ονομάζονται hyper responders, τα αυγά μπορούν να αυξήσουν ελαφρώς την ολική και την LDL χοληστερόλη αίματος. Το ίδιο ισχύει σε άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία.

Ανασκοπήσεις μεγάλων μελετών σε υγιή άτομα διαφόρων ηλικιών, τεκμηρίωσαν πως η πρόσληψη 7 κρόκων την εβδομάδα δε συσχετίζεται με αύξηση της LDL χοληστερίνης ή του καρδιαγγειακού κινδύνου. Το όριο αυτό συστήνεται να τροποποιείται στους 4 κρόκους την εβδομάδα, στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ ή/και επιβαρυμένο λιπιδαιμικό προφίλ.

Να σημειωθεί πως η πρόσληψη των ασπραδιών φυσικά δεν εντάσσεται σε αυτό το όριο, καθώς πρόκειται για μία άπαχη πρωτεϊνη υψηλής βιολογικής αξίας, χωρίς περιεκτικότητα σε διαιτητική χοληστερίνη. 

Το παράδοξο των αυγών και του καρδιαγγειακού κινδύνου

Για μία τροφή που έχει τόσο κατηγορηθεί για την υποτιθέμενη επίδραση στη χοληστερίνη και κατ’ επέκταση στην καρδιαγγειακή υγεία, είναι αξιοπερίεργο το πως τα τελευταία χρόνια τα αυγά έχουν εκδηλώσει καρδιοπροστατευτική δράση, από διάφορα επιστημονικά ευρήματα. Παραδείγματος χάριν, μία μελέτη απέδειξε συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης αυγών και μίας αύξησης 10% της HDL, δηλαδή της «καλής» χοληστερίνης που παρουσιάζει προστατευτικό ρόλο στα αγγεία. Ακόμη, η κατανάλωση αυγών φαίνεται να τροποποιεί τη μορφή των σωματιδίων της LDL χοληστερίνης από μικρά και πυκνά σε μεγαλύτερα μόρια, τα οποία συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακής νόσου.

Διατροφικά οφέλη

Τα αυγά αποτελούν μία συμπυκνωμένη πηγή σημαντικών θρεπτικών συστατικών, όπως:

• Καροτενοειδή (λουτεϊνη και ζεαξανθίνη) με αντιοξειδωτική δράση.
• Πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, πλήρης σε απαραίτητα αμινοξέα, που προωθεί τον κορεσμό και τον έλεγχο της πείνας.
• Βιταμίνες Α, Β2, Β5, Β12.
• Φολικό οξύ, φώσφορος και σελήνιο. 
• Χολίνη, ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που συμβάλλει στην εγκεφαλική υγεία και που εκλείπει από τη διατροφή της πλειοψηφίας του γενικού πληθυσμού. 

Τα νεότερα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν πως η πρόσληψη έως και 7 κρόκων την εβδομάδα είναι απολύτως ασφαλής για το γενικό, υγιή πληθυσμό. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η υπέρβαση αυτού του ορίου είναι επιβλαβής, απλώς πρόκειται για αχαρτογράφητη περιοχή, καθώς δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Δεδομένης της αποδεδειγμένης ασφάλειας τους για την καρδιαγγειακή υγεία αλλά και της υψηλής περιεκτικότητας τους σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, συστήνεται η ένταξη τους στο καθημερινό σιτηρέσιο, σε διάφορες παραλλαγές, παραδείγματος χάριν αυγό βραστό ως πρωινό, ποσέ ως brunch, ομελέτα φούρνου ως κυρίως γεύμα ή scrambled στο αντικολλητικό ως βραδινό.